Tahıl ürünlerinin Ukrayna’dan emniyetli şekilde sevki için İstanbul’da oluşturulan Ortaklaşa Koordinasyon Merkezi resmi olarak açıldı.
Dünya, Türkiye’nin netice veren çabaları sonrası büyük bir besin krizinden kurtuldu.
İstanbul’daki imzaların peşinden, Ukrayna tahılının sevkiyatına yönelik en mühim adım atıldı.
Türkiye, Rusya, Ukrayna ve BM yetkililerinin yer alacağı Ortaklaşa Koordinasyon Merkezi göreve başladı.
İstanbul’da Ulusal Müdafa Üniversitesi içinde yer edinen merkezin açılışını, Ulusal Müdafa Bakanı Hulusi Akar yapmış oldu.
Açılışta konuşan Bakan Akar, katılımcıları Türkçe, İngilizce, Rusça ve Ukraynaca selamladı.
“23 Temmuz itibarıyla hazırlık çalışmalarına adım atmıştır”
Rusya ve Ukrayna içinde yaşanmış olan çatışma, enerji ve besin krizi riskini arttığına dikkat çeken Bakan Akar, “Dünyadaki tahıl arzının ortalama üçte biri Rusya Federasyonu ve Ukrayna tarafınca sağlanmaktadır. Ukrayna’dan çıkarılamayan tahıl problemininin devam etmesi, başta Ortadoğu ve Afrika olmak suretiyle küresel anlamda hem açlık hem de düzensiz göç sebebiyle ciddi bir güvenlik riski de oluşturmaktadır. Dolayısıyla Ukrayna limanlarında bekleyen 25 milyon tondan fazla tahılın güvenli bir halde, kısa zamanda gerekseme sahibi ülkelere sevki için denizde bir koridor oluşturulması zarureti dünyaya gelmiştir. Türkiye; Cumhurbaşkanımızın Recep Tayyip Erdoğan, sayın Putin ve sayın Zelenski ile görüşmeleri doğrultusunda probleminin çözümü için bir inisiyatif almıştır. Bu çerçevede Bakanlar seviyesinde de birçok görüşme yapılmış; bu görüşmelerde kırmızı hat teşkili kararlaştırılmıştır.
Bu karar doğrultusunda Rusya Federasyonu, Ukrayna ve Türkiye tarafınca birer general göreve getirilmiş; görevlendirilen bu hususi temsilciler vasıtasıyla yoğun temaslar yürütülmüştür. Bu temaslar sonucunda 13 Temmuz’da İstanbul Kalender Kasrı’nda ilk kez dörtlü toplantı icra edilmiş, görüşmede genel prensipler üstünde mutabık kalınmıştır. Bu uzun ve meşakkatli emek harcamalar; bazı ülkelerin gösterdikleri değişik yaklaşımlara karşın, sayın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, sayın Putin, sayın Zelenski ve sayın Guterres’in gösterdikleri irade neticesinde 22 Temmuz’da imzalanan antak kalma ile sonuçlanmış; Ortaklaşa Koordinasyon Merkezi Ulusal Müdafa Üniversitesi yerleşkesinde 23 Temmuz itibarıyla hazırlık çalışmalarına adım atmıştır” dedi.
Tahıl koridoru için Ortaklaşa Koordinasyon Merkezi açıldı VİDEO
“120 gün için geçerli olacak”
Sonrasında merkezin emek harcama ve vazifeleri hakkında bilgiler veren Bakan Akar “Ukrayna’dan ihraç edilecek tahıl ve benzeri besin ürünlerinin Odesa, Çernomorsk ve Yuzni limanlarından emniyetle denizden nakliyatını sağlamaktır. Merkez, asker ve sivil olmak suretiyle Türkiye ile beraber Rusya, Ukrayna ve BM’den 5’er temsilciden oluşmaktadır. Sahada herhangi bir askeri unsur bulunmamaktadır. Bu merkez, girişime dâhil olacak ticari gemilerin kaydını ve takibini meydana getirecek, uydu web ve öteki muhabere vasıtaları ile ticari gemilerin intikalini teknik olarak takip edecek, tüm faaliyetlerini taraf ülkeler ve BM ile koordineli olarak yürütecektir. Ukrayna limanlarındaki yükleme ile Türkiye’deki limanlara varışta uygun görülecek mevkilerde, ortaklaşa denetim timleri tarafınca gemilerin kontrolleri yapılacaktır. Mayın temizleme ihtiyacı olursa taraflarca mutabık kalınacak şekilde planlama yapılacaktır. Sadece şu aşamada bir gerekseme bulunmamaktadır. Taraflarca imzalanan belge, 120 gün için geçerli olacak, tarafların sonlandırma talebi olmadıkça da devam edecektir.
Bu merkez ek olarak Karadeniz’deki tüm ticari gemilerin hareketlerini ulusal altyapımız ve öteki imkânlarla izleyebilmekte, öteki kurum/kuruluşlarla birebir görüşebilmektedir. Hali hazırda Ukrayna limanlarından çıkacak ilk tahıl yüklü gemilerin hazırlık ve planlamasına devam edilmektedir. Ortaklaşa Koordinasyon Merkezi vasıtasıyla yapılacak çalışmaların tüm dünyayı etkileyen besin krizinin aşılmasına, bilhassa fiyatların aşağı çekilmesine mühim katkılar sağlayacağına inanıyoruz. Bu merkezde çalışan personel, dünyanın gözünün üzerlerinde bulunduğunun bilincinde. Dileğimiz, kolektif ve başarıya ulaşmış emek harcamalar ile, Merkezin insani gerekseme ve barışa azami katkı sağlaması. Dolayısıyla Merkez’de vazife alan personelin sorumlulukları büyüktür. Rusya Federasyonu, Ukrayna, Türkiye ve BM’nin kıymetli temsilcileri; zamanı, insani ve mühim bir misyon üstlenmiş durumdadır” dedi.
“Yapılacak emek harcamalar enerji krizinin çözümüne de model olabilir”
İHA’nın aktardığına nazaran mutabakata taraflarca uyulmasının arzuladıklarını kaydeden Bakan Akar, “Bu doğrultuda ortaya konulmuş olan ortak emek harcama iradesi, tüm krizlerin iyi niyet ve diyalogla önlenebileceğini göstermektedir. Nitekim, tüm tarafların burada vazife alacak temsilcilerini anlaşmanın imzalanmasının derhal ertesi günü, ivedilikle İstanbul’a göndermeleri mühim ve samimi bir kararlılık göstergesi olmuştur. Bu bağlamda Ortaklaşa Koordinasyon Merkezinin yapacağı çalışmaların kalıcı sulh ortamına da zemin hazırlamasını temenni ediyoruz. Biz her fırsatta barıştan, huzurdan, diyalogdan yana olduğumuzu ifade ettik, ediyoruz. Bu doğrultuda Türkiye olarak tüm Bakanlık ve kurumlarımız dengeli, itidalli ve kolaylaştırıcı yönde çalışmalarını aralıksız sürdürmüştür. Bir an ilkin ateşkesin sağlanmasını, gerginliğin azaltılmasını ve insani yardımların ulaştırılmasını hedefliyoruz.
Bu süreçte NATO’daki sorumluluklarını da yerine getiren Türkiye’nin duruşunun, her iki ülke ile diyalog halinde olmasının doğruluğu ve önemi bir kez daha ortaya çıkmıştır. Besin krizinin önlenmesine ve uzmanlara nazaran besin fiyatlarının düşmesine katkı sağlayacak olan bu Merkez’de yapılacak emek harcamalar, benzer şekilde enerji krizi ve öteki bazı sorunların çözümüne de model olabilir. Bu merkez ek olarak besin krizinin önlenmesi ve Afrika’dan Avrupa ve Türkiye’ye olabilecek düzensiz göçün engellenmesine de katkı elde edecektir” ifadelerini kullandı.
