Göz lensinin kısmen yada tamamen bulanıklaşmasıyla ortaya çıkan katarakt, çoğu zaman ileri bir aşamaya kadar tespit edilmez, zira bu durum ağrısızdır, sadece görme kaybı ilerleyicidir…
Katarakt, göz merceğinin saydamlığını kaybetmesidir. Körlüğe kadar gidebilen görme yitirilmesine niçin olur ve dünya genelinde körlüğün önde gelen nedenidir.
Lens şeffaflığını organik olarak kaybetmekle beraber yaşlanma sebebiyle de görme keskinliğinde azalmaya niçin olur. Vakaların bir çok yaşa bağlı olmakla beraber, doğumdan itibaren mevcut olan doğuştan katarakt, üveit ve diyabet şeklinde belirli hastalıklara bağlı katarakt, belirli ilaçların kullanımına bağlı katarakt ve göz travmasına bağlı katarakt şeklinde başka türler de vardır.
Katarakt iyi mi oluşur?
Göz merceği, göz küresinin arkasında bulunan her iki tarafta saydam, yuvarlak bir mercektir. Düzgüsel lens şeffaftır. Işığın geçmesine izin verir ve ışınların görüntüleri net bir halde algılayan retina üstünde birleşmesini sağlar. Görüşün sıhhatli ve keskin olması için lens, durağan(durgun) nesneden olan mesafeye bağlı olarak eğriliğini ve odaklama enerjisini değiştirerek odaklanır. Görüş tüm mesafelerde açıktır.
Lens, uzak görüşte, yakın görüşte ve birinden diğerine geçişte mühim rol oynar. Mercek esas olarak su ve proteinlerden oluşur ve merceğin şeffaflığını sağlamak için fazlaca duyarlı bir dengede bulunur. Proteinler değişip çözünmeyen amiloid cisimleri oluşturursa, lens bulanıklaşır ve görme azalır. Bu durumda katarakt meydana gelir.
Katarakt dünyadaki körlüğün ilk nedenidir, körlük vakalarının ortalama yüzde 50’sinden mesuldür.
Kataraktın sebepleri
En yaygın katarakt yaşa bağlı ortaya çıkandır. Yaşlanma ile lensin opaklaşması artar. Yaşla beraber onu oluşturan proteinler değişmiş olur ve donuklaşır.
Katarakt ek olarak travmaya bağlı gelişebilir. Gözde yara sonrası katarakt meydana gelebilir. Yüksek miyopi ve pigmenter retinopati şeklinde evvelde mevcud bir göz hastalığı ve göz ameliyatı sebebiyle de katarakt tetiklenebilir.
Diyabet ve paratiroid sekresyonunun yetersizliği (kalsiyum ve fosfor metabolizmasını düzenleyen bezler) şeklinde bazı kronik hastalıklar da katarakta niçin olabilir.
Yenidoğanlarda da katarakt oluşabilir, buna konjenital katarakt denir. Görülme sıklığı 10 binde 3’tür. Vakaların yüzde 25’inde annenin hamileliği esnasında bir vaka (kızamıkçık, bazı toksinler vb.) meydana gelmiştir. Yüzde 25’inde ise kalıtsal bir durum söz mevzusudur. Vakaların yüzde 50’sinde ise hiçbir niçin bulunamaz.
Bazı faktörler katarakt riskini artırır. Bunlar içinde sigara içmek, yüksek alkol tüketimi ve ultraviyole ışınlarına maruz kalma bulunur.
Kataraktın en yaygın emareleri
Katarakt birçok değişik göz sorununu bununla beraber getirir. İşte kataraktı gösteren en yaygın emareler.
Bulanık görme
Katarakt, görmede genel bir azalmaya niçin olur yada görme alanının belirli bir alanını bulanıklaştırabilir. Bulanık görme ana emaredir. Bir çok hasta görme azalmasından yakınma eder, sadece katarakt gizli saklı olabilir, bazı kişiler bunu derhal fark edemez. Öteki hastalıklardan, bilhassa glokomdan ayırt etmek zor olduğundan katarakt bir çok süre erken dönemde tespit edilemez.
Renklerin cansız algılanması
Gözün bulanıklaşması sebebiyle renkler giderek daha donuk hale gelir. Mesela beyazlar daha sarı görünür. Sadece bu değişiklik süreci o denli uzun sürer ki, bir çok şahıs katarakt ameliyatından sonraya kadar bunu fark etmez. Hastalar çoğu zaman ameliyattan sonrasında renklerin canlandığını fark ederler.
Işığa ve parlamaya duyarlılık
Daha ilkin sizi rahatsız etmeyen bir ışık seviyesinin fazlaca rahatsız edici hale geldiğini fark ettiniz mi? Lambaların, farların ve güneşin parlamasından rahatsız mı oluyorsunuz? Parlaklıkları bir çember şeklinde yayılır, zira katarakt göze giren ışığın çoğunu saçar. Katarakt ne kadar gelişirse, ışığın gözün arkasına bir yol bulması o denli zorlaşır. Bu yüzden net bir halde görmek gittikçe zorlaşır.
Gece sürüş zorluğu
Katarakt karanlık ve parlak trafik ışıkları arasındaki kontrastların dengelenmesini zorlaştırır. Ek olarak, bir çok hasta geceleri otomobil kullanmakta zorlanır. Gözleriniz farlara ve sokak lambalarına karşı fazlaca hassassa yada trafik işaretlerini okumakta zorlanıyorsanız, ne olursa olsun bir uzmana başvurun.
Minik yazıları okumada güçlük
Minik yazıları ayırt etmekte zorlanıp zorlanmadığınızı ne olursa olsun deneyin. Okuma gözlükleri dahi size destek olmuyorsa, bu durum kataraktı izah edebilir. Gözün içindeki lens, esas olarak su ve proteinlerden oluşur ve proteinler ışığın içinden geçmesine izin verecek şekildedir. Katarakt proteinlerin bir araya toplanmasına niçin olduğundan, ufak yazıların ayırt edilmesi zorlaşır. Netlik kaybolur ve gözlerinizin önünde bir film varmış şeklinde hissetmeye başlarsınız.
Çift görme
Diplopi yada çift görme kataraktın başka bir sessiz emaresidir. Katarakt ilk olarak görmeyi bulanıklaştırır, sadece bu yalnız göz merceğinin ufak bir bölümünü etkisinde bırakır ve kolayca fark edilemez. Sadece katarakt yoğunlaştıkça, lensin daha fazlasını etkisinde bırakır ve içinden geçen ışığı bozar. Bundan dolayı çift görme ortaya çıkabilir.